Łódź Young Fashion Award 2019. Metropolia, której nie ma.

29.10.2019
Proszę Państwa, robię to po raz drugi na tym blogu. Reakcja na tekst zdecydowanie mnie przerosła. Chciałabym dodać krótki wstęp, który – mam nadzieję – utnie niepotrzebne dyskusje, a także niepotrzebne emocje, jakie temu wszystkiemu towarzyszą.

Wbrew tytułowi publikacji na Gazeta.pl nikogo nie oskarżam. Jestem niezależną dziennikarką i blogerką, wyraziłam swoją opinię. Nie było moim celem urazić nikogo, a raczej naświetlić kilka problemów, jakie miałam z konkursem.

Nie kwestionuję profesjonalizmu jury ani organizatorów.

Nie sugerowałam też jakoby głosowanie odbyło się nieprawidłowo czy też aby przewodniczący kogokolwiek do czegokolwiek zmuszał. Jestem daleka od tego stwierdzenia. Proszę przeczytać mój tekst raz jeszcze, na spokojnie, przed wyciąganiem pochopnych wniosków czy tworzeniem atrakcyjnych medialnie tytułów. Szanuję decyzję jury, szanuję też i doceniam zwycięską pracę. Jednakże nie zgadzam się z tym wynikiem i nie chcę być z nim łączona. Bardzo proszę o niedoszukiwanie się sensacji tam, gdzie jej nie ma.

Łódź. 26 października 2019. Finał organizowanego po raz trzeci konkursu Łódź Young Fashion Award. Nagroda 30000€ ufundowana przez Miasto Łódź trafia do rąk holenderskiej projektantki, Marlou Breuls. Zarówno jako jurorka, jak i obserwatorka, mam z tym konkursem kilka problemów.

• Przewodniczącym jury był Leslie Holden, dyrektor Mody i Projektowania oraz Studiów Magisterskich przy Instytucie Mody w Amsterdamie, a przy okazji profesor laureatki. Teoretycznie nie było tu samowoli, o pierwszym miejscu zadecydowało jury, w którym sama również zasiadałam (z werdyktem głęboko się nie zgadzam). Zresztą nie możemy przecież mówić o takich powiązaniach w kontekście przyznawania nagród, gdyż wówczas żaden student łódzkiej ASP nie powinien nigdy nic wygrać, jako podopieczny współorganizatora imprezy. Ale być może powinniśmy mówić o zasadności zasiadania w jury osób, które na co dzień uczą konkursowiczów (jest to częsty problem konkursów muzycznych)?
• Z oficjalnego, udokumentowanego głosowania, w wyniku punktacji wyłonił się jeden wyraźny faworyt. Mimo przewagi punktowej nie wygrał, ponieważ przewodniczący jury zasugerował, jakoby kolekcja ta była płaska i jednowymiarowa. Z szacunku dla pracy tego konkursowicza nie będę ujawniać jego/jej nazwiska. Idąc tym tropem, kolekcję laureatki mogłabym określić mianem niekonsekwentnej i nierównej. Owszem, to bardzo ładnie, że przewodniczący tak walczył o swoją studentkę i nie ukrywał tego faktu. Nawet jeśli zakładał obiektywną i sprawiedliwą ocenę, jest to dla mnie wątpliwe etycznie.
• Przepadło kryterium tematu przewodniego. Wiadomo, jest to pewien pretekst zachęcający projektantów do działania w tym czy innym kierunku. Ale skoro mieliśmy oceniać zgodność kolekcji z tematem (w tym roku „Metropolia”), dlaczego wygrała kolekcja niemająca z nim zbyt wiele wspólnego (w dużym skrócie, podwodny świat i wariacje na temat „Sponge Boba”)? Dyskusja jury została poprowadzona tak, by wątek metropolii odszedł w niebyt, przekonując większość (beze mnie) do oddania głosu na holenderską projektantkę.
• Dlatego chciałabym się jasno odciąć od tego werdyktu (zachowując szacunek do zdolnej z pewnością projektantki, i składając jej gratulacje), nie mogę się pod nim podpisać i nie chcę być z nim w jakikolwiek sposób łączona. Konkursy to podobno zawsze zaskoczenie. Wolałabym jednak, żeby było czasem pozytywne. I nie jestem w tej opinii osamotniona.

Skupię się tu na kolekcjach, które sama wysoko oceniłam oraz tych, które budziły takie emocje, że pewne techniczne niedoróbki można było zrzucić na drugi plan. Przemówiły znacznie mocniej niż zwycięska (skądinąd całkiem zabawna, lecz poziomem sporo poniżej konkurencji – była jedną z najniżej przeze mnie ocenionych), zahaczając całkiem zgrabnie o ten nieszczęsny temat przewodni, traktując go jako pretekst, nie przeszkodę.
Toumazos Charalambous z Cypru zabrał nas na spacer po miejskich ulicach, sądząc po maskach – z niezbyt znośnym powietrzem. Sięgnął po naturalne materiały, jak len i bawełna, by podkreślić ich wagę w naszych czasach. Wybór uzasadnił także ich wielowiekową tradycją w różnych miejscach świata, co ma dla niego kluczowe znaczenie w docenianiu różnych kultur. Sporo tu nawiązań militarnych, od kolorów czy użytkowości począwszy, na odświeżonych i unowocześnionych fasonach skończywszy. Pomiędzy ceglaste czerwienie i połyskująca biel, a także krata w kilku odsłonach. Całość pomyślana logicznie, świetnie dopracowana i na wysokim poziomie – także w kwestii odszycia. W przypadku Charalambousa nie miałam żadnych. wątpliwości co do miejskich inspiracji.

Wanda Wollinsky z Niemiec wzięła na warsztat klasyczną męską garderobę, by postawić popularną, choć wciąż nierozwiązaną kwestię tożsamości płciowej. „No Skirts For Men” jest z jednej strony wariacją na temat uniformizacji znanej z „Roku 1984” Orwella, ale z drugiej przedstawia wspaniały kompromis między ubraniami męskimi i damskimi, wznosząc termin „uniseks” na inny, mniej popularny poziom. Gdy rozmawiałam z nią chwilę przed pokazem, śmiała się, że sama woli nosić męskie ciuchy. Chciała poigrać z konwencją, tworząc hybrydy spódnic i spodni, sukienek i kombinezonów. Do ciężkiej, szarej wełny dopasowała białe koszule i cieniutkie żakardy w deseń „kurzej łapki” (okazuje się, że w języku niemieckim istnieje identyczne określenie, w przeciwieństwie do angielskiego „psiego zęba”). Na deser białe golfy – ukłon w stronę białego kołnierzyka.

Adrian Krupa z Polski. Tą barwną w wielu znaczeniach słowa kolekcją podbił już niejedno jury (m.in. Fashion Designer Awards – główna nagroda; czy Off Fashion Kielce – drugie miejsce), a sądząc po sobotnim aplauzie, także serca publiczności. Projektanta obserwuję od początku jego konkursowej działalności. Nie ukrywam, że jest moim faworytem, nie tylko ze względu rozmach, z jakim potrafi tworzyć, ale też pracowitość i dbałość o każdy szczegół. Nie ma tu ściemy czy wydmuszki. Adrian tworzy pełne sylwetki, nie zapomina o butach czy akcesoriach. Potrafi godzinami dopracowywać poszczególne elementy i to widać. A całość, choć potrafi oszołomić, rozbita na części daje się zaadaptować w życiu codziennym. Kolekcja „Fun” jest przewrotnym komentarzem jednej z najpopularniejszych ludzkich słabości tych czasów: powierzchownej internetowej komunikacji. Zamiast słów i emocji, serduszka i kciuki. Zamiast werbalnej opinii, gwiazdki. Stąd znajome kształty wtopione w ubrania. Chyba najbardziej wymowne są tu dłonie. Patent w modzie znany nie od dziś, ale w przypadku Adriana ograny wyśmienicie. Rozwija się nam ten pan, aż miło patrzeć. Nagrody czy ich brak nie powinny mieć na dalszy rozwój większego wpływu. Talent i tak się obroni.

Annaiss Yucra Mancilla z Peru, choć nie do końca satysfakcjonowała pod względem odszycia kolekcji „Resistencia”, jeśli chodzi o siłę przekazu, była zdecydowanie najlepsza. Pod pastelowymi, ręcznie tkanymi i dzianymi materiałami skryła bolesną prawdę o życiu kobiet w Peru. Dochodzeniu podstawowych praw, wolności wyboru. Powstałym według tradycyjnego rzemiosła kratom i paskom towarzyszyły śmiałe hafty (m.in. damskich narządów płciowych czy zarysu macicy), a także autorski nadruk, będący efektem pracy z szablonem. Zresztą sam szablon wystąpił w roli metalowego, ręcznie ciętego naszyjnika. Choć pozornie słodki, żaden kolor nie był przypadkowy. Zieleń jest w Peru i Argentynie znamienna dla grupy walczącej o prawo do aborcji. Fiolet symbolizuje południowoamerykański ruch feministyczny Ni Una Menos. Swój styl Annaiss określa mianem Art-ivismu, czyli połączenia aktywizmu ze sztuką. Realizuje go w wybitnie udany sposób.

Poziom prac konkursu? Z nielicznymi wyjątkami, które musiały przejść preselekcję zapewne dzięki udanym zdjęciom, nie samym projektom, wyśmienita. Młodzi projektanci udowodnili, że za pośrednictwem mody potrafią się wypowiedzieć na sporo aktualnych tematów. Przyjemność, mieć do czynienia z tyloma talentami jednego dnia. Nawet jeśli nagrody nie zgarnia najlepszy.